اینترنت ماهواره ای جهانی یا پروژه استارلینک

در این مقاله قراراست با اینترنت ماهواره ای یا پروژه استارلینک بیشتر آشنا شویم اگر فکر می کنید این هم یکی از پروژه‌های دست نیافتنی است باید بگم که این پروژه در فاز بتای خصوصی یعنی برای کارمندان و اشخاص خاصی در دسترس است و تا آخر امسال این پروژه به صورت عمومی و تجاری عرضه می‌شود اینکه ما هم تو ایران می توانیم از اینترنت ماهواره ای استفاده کنیم در آخراین مقاله به آن می‌پردازیم. اینترنت ماهواره ای چیز جدیدی نیست همین الان شرکتهای بزرگی هستند که اینترنت ماهواره ای ارائه می کنند از بزرگترین شرکتهایی که اینترنت ماهواره ای ارائه می کنند Viasat و hughesNet هستند. برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ اینترنت ماهواره ای ارائه کردند و جالب است بدانید که hughesNet یک میلیون و سیصد نفر مشترک آمریکایی دارد اما چرا همه دنبال عرضه اینترنت spacex هستند؟ جواب این سوال به صورت کوتاه این است که اولاً قرار است عرضه جهانی بشود دوما در مناطق دور افتاده  دسترسی اینترنت امکان پذیر می شود و سوم اینکه سرعت بسیار بالایی دارد و تأخیر بسیار کم.

ماهواره هایی که در حال حاضر در مدار هستند با سرعت حرکت زمین دور زمین حرکت می کنند در این صورت در نقطه ثابتی کشور یا قاره خاصی نسبت به زمین قرار دارند به خاطر اینکه این ماهواره‌ها در مداری به فاصله ۳۵ هزار کیلومتری از زمین قرار دارند باعث می شود تا خیری برابر ۵۵۰ میلی ثانیه داشته باشد اما ماهواره‌های استارلینک در فاز اول در فاصله ۵۰۰ کیلومتری و در فاز دوم ۳۰۰ کیلومتری قرار گرفتند این یعنی ۷۰ تا ۱۰۰ برابر نزدیک تر به زمین قرار دارند و همین باعث می شود از لحاظ تئوری تا خیر latency این اینترنت ماهواره‌ای از فیبر نوری هم کمتر باشد اینترنت ماهواره ای استارلینک فعلاً در فاز بتای خصوصی است و تعداد کمی از کارمندان و اشخاص دسترسی به آن را دارند. داده هایی که از این تست منتشر شده، نشان می‌دهد میزان تاخیر 30 الی 90 میلی‌ثانیه داشته و بعضی ها ۲۰ الی ۲۱ میلی‌ثانیه داشتند. ایلان ماسک اعلام کرده بعد از اجرایی شدن فاز بعدی زمان تاخیری به 8  میلی ثانیه می رسد که در این صورت می توان تماس های ویدیوی، صوتی یا حتی بازی‌های ویدیویی بدون تاخیر داشت. از طرف دیگر در حال حاضر به دلیل کمبود ماهواره کاربران مجبور هستند پهنای باند خودشان را به اشتراک بگذارند که در این صورت سرعت اینترنت را خیلی کم می کند. شرکت spacex خیلی خیلی بیشتر ماهواره به فضا ارسال بکند قرار است امسال ۱۰ پرتاب دیگر داشته باشد که در این صورت تعداد ماهواره هایش را به 1000 عدد می‌رساند، در این صورت در پایان فاز اول تعداد ماهواره ها ۴۰۰۰ تا می‌شود و در نهایت مجموعه تعداد ماهواره ها به ۴۰ هزار تا ماهواره خواهد رسید. برای مقایسه باید بگویم Viasat چهار ماهواره دارد. قبل از شروع پروژه استارلینک فقط ۱۵۰۰ ماهواره در مدار زمین وجود داشته و این یعنی قرار است در حدود ۲۵ برابر ماهواره های موجود ماهواره به فضا ارسال کند در سال ۲۰۱۸ بری اولین بار دو ماهواره مخابراتی tantan A  و  tantan B را برای آزمایش کردن اینترنت ماهواره ای به مدار پایینی زمین فرستاد بعد از انجام آزمایشات مختلف spacex خط تولید ماهواره ای خود را در دمونت واشنگتن به راه انداخت تا اولین محموله ۶۰ تایی ماهواره خود را در اواسط سال ۲۰۱۹ با اسم V.9 یا نسخه نهم به فضا پرتاب کنند. این دسته 60 تایی هم آزمایشی بودند از رده خارج شدند و کم کم وارد جو زمین می شوند. در اواخر سال ۲۰۱۹ اولین محموله ۶۰ تایی از ماهواره های عملیاتی نسخه یک استارلینک را به فضا فرستاد از لحظه نوشتن این مقاله تا به الان در حدود ۶۰۰ تا ماهواره عملیاتی نسخه یک را در مدار زمین قرار داده است هر ماهواره استارلینگ حدود ۲۲۷ کیلوگرم وزن دارد و حداکثر پهنای باند ۲۰ گیگا بیت بر ثانیه را فراهم می‌کند. spacex برای ساخت ماهواره های استارلینک نوآوری جالبی به خرج داده است برای متصل شدن به اینترنت ماهواره ای نیاز به آنتن است این آنتن از نوع آنتن phased arren anttena میباشد.

استارلینک برای چه کسانی خوب است؟ همین الان سرعت اینترنت در کشورهای پیشرفته از سرعت اعلام شده از طرف استارلینک بیشتر است. هزینه آنتن  استارلینک زیاد است پس هدف اینترنت پرسرعت و ارزان استارلینک یک هدف بلند مدت است آیا استارلینک به درد کسی الان می خورد؟ جاهایی از آمریکا و استرالیا و غیره وجود دارد که افراد هنوز دسترسی به اینترنت ندارند، پس استارلینک گزینه بسیار خوبی است. بسیاری از این کشورها سوبسیت های بالای برای شرکت هایی که بتوانند اینترنت را برای این مناطق فراهم کنند مهیا کرده است . به عنوان مثال ۴۰۰ میلیون دلار برای کاهش ۵ میلی ثانیه بین بازارهای مالی نیویورک و لندن هزینه شده است با کشیدن کابل فیبر نوری زیر دریای اطلس. استارلینک برای نقاط  نظامی دور افتاده هم مفید است. از همین الان ارتش آمریکا برای استفاده استارلینگ قرارداد امضا کرده است. پس هدف استارلینک در فاز ابتدایی سرویس دادن به مناطق دور افتاده است و قراردادهای تجاری و خاص دولتی و نظامی می بندد.

استارلینگ با همین رویه پیش برود درآمدش، تا سال ۲۰۲۵ از مجموع بقیه درآمد spacex بیشتر می شود. برای همین احتمالا به صورت یک شرکت مجزا سهامش را در بازار عمومی بورس عرضه می کند. فورد پیش‌بینی کرده است تا سال ۲۰۲۵ درآمد سالانه اش به ۱۰ میلیارد دلار برسد و ارزشش به بیش از ۳۰ میلیارد دلار برسد. بی دلیل نیست که این ایلان ماسک به استارلینک به عنوان منبع درآمد برای توسعه موشک‌های starship و ساخت کولنی نگاه می کند.

از لحاظ تئوری میشه از اینترنت ماهواره ای در هر کجای دنیا استفاده کرد تنها لازمه آن داشتن یک آنتن است. ولی spacex بارها اعلام کرده است قصد ارائه اینترنت ماهواره ای بدون اجازه دولت ها را ندارد. رئیس و مدیر ارشد عملیاتی spacex گفته شرکتش قصد شکستن قوانین کشورها را ندارد. همین حالا هم دارند کشور به کشور، دولت به دولت برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره ای مذاکره می کنند . spacex حق اجازه ارائه خدمات در ایران را به خاطر تحریم‌ها ندارد. آیا میشه یک آنتن را به برق زد و از خدمات spacex استفاده کرد ؟ چون شرکت، باید بداند موقعیت جغرافیایی هر آنتن کجاست و زاویه دیش آنتن را به گونه ای قرار بدهد که بهترین حالت قرارگیری باشد پس اگر آنتنی در کشور غیر مجاز به کار گرفته شود شرکت spacex آن را از کار می‌اندازد. از طرف دیگر می‌توانند ماهواره های استارلینک را موقع عبور از کشورهای غیر مجاز به گونه‌ای عمل کند که سیگنال نفرستد و اینطوری تنشی بین کشورها ایجاد نمی‌شود. چون کشورهایی مثل روسیه، چین و هند قابلیت انهدام ماهواره‌های در مدار را دارند.  در این موارد می‌تواند پهنای باند به این کشورها بفروشد آنها خودشان با اعمال محدودیت ها و کارهای مورد نظر خودشان، اینترنت به ADSL و اینترنت موبایل در اختیار کاربران خود قرار بدهد. در این صورت مثل یک ستون فقرات برای اینترنت این کشورها عمل می‌کند یا مثل همان کابل های فیبر نوری زیر اقیانوس اطلس. خلاصه این طوری هم از تنش‌های بین کشورها جلو گیری می شود و هم spacex خدمات خودش را ارائه می‌کند.